مد لباس در ایران همانند کشورهای دیگر امروزه دارای جایگاه خاصی است و در طول دوران فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. اگر بخواهیم به تاریخ مد و لباس نگاهی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که همواره مد لباس در ایران بر روی نحوه پوشش سایر کشورها و اقوام تاثیرات بسیاری داشته است. بر اساس اسنادی که امروزه موجود است و آثاری که بر روی سنگ نوشته‌ها می‌توان مشاهده نمود، بسیاری از طراحی‌های لباس‌های اروپایی از نحوه پوشش ایرانیان الهام گرفته شده است.

به صورت کلی اگر بخواهیم مد لباس در ایران را بررسی نماییم، مد لباس در ایران در سال‌های اخیر دچار تغییرات زیادی گردیده است و به یک صنعت پولساز در ایران تبدیل شده و علاقه‌مندان بسیاری را در جامعه به خود جذب کرده است. به گونه‌ای که  نوع مد و پوشش زنان و مردان کاملا متحول گردید و مد زنان همراه با حجاب مطرح گردیده و زیبایی خاصی نیز در پوشش زنان در این سال‌ها ایجاد شده است.

«تاریخچه مد لباس در ایران»

تاریخچه مد لباس در ایران:

مد لباس در ایران را می توان به دو بخش ایران باستان و ایران مدرن تقسیم نمود. اما به صورت کلی باید در نظر داشت مه در هر زمانی با توجه به باورها، اعتقادات و ادیان رایج در هر زمان، پوشش ایرانیان نیز متفاوت بود. البته باید بیان داشت که قبل از آمدن دین اسلام نیز هرگز افرادی وجود نداشتند که برهنه باشند لذا می‌توان نتیجه گرفت که آراستگی برای ایرانیان همواره جایگاه خاصی داشته است. از همین رو تاریخ مد لباس در ایران را می‌توان از دوران مادها بررسی نمود:

• مد لباس در ایران در زمان ماد:

در آن زمان لباس های بانوان به نسبت آقایان دارای زرق و برق بیشتری بود و افراد برای خوب ظاهر شدن از تزئیناتی نظیر طلا، نقره، سنگ، آهن و … استفاده می‌نمودند. در آن زمان لباس زن‌ها و مردها دارای شباهت‌های زیادی بود اما بیشتر از پوششی که برای شر خود استفاده می‌نمودند، می‌توانستند همدیگر را شناسایی نمایند.

• مد لباس در ایران در زمان هخامنشیان:

در دوره هخامنشی مد لباس در ایران یک گام فراتر رفت و عموما بانوان از پیراهن‌های بلندبلند که ساده بودند، استفاده می‌نمودند. البته برخی از پیراهن‌های کوتاه با آستین‌های چین دار نیز در لباس آن دوران مشاهده می‌شود. در اسناد موجود است که همین زنان برای آن‌که بتوانند اسب سواری نمایند، بر روی پیراهن‌های بلند خود از یک پوشش مستطیل شکل بهره می‌بردند.

مردان نیز در آن زمان دارای یک بالاپوش بودند که عموما ظاهری همانند شنل داشت و در پایین‌تنه نیز از دامن‌های کوتاه بهره می‌بردند.

• مد لباس در ایران در زمان اشکانیان:

در این زمان استفاده از پیراهن‌های بلند که گشاد بوده و چین بسیار زیاد داشت، رواج یافت. البته اکثر بر روی این لباس از یک پیراهن کوتاه تر استفاده می‌نمودند که در بخش یقه بسیار بازتر از لباس زیر بود. اغلب طراحی‌های لباسی که در آن زمان انجام می‌گردید بر روی پارچه‌های ارغوانی و سفید بود.

• مد لباس در ایران در زمان ساسانیان:

در این دوره که زرتشتی دین رسمی کشور گردید، نوع پوشش افراد نیز تغییر اساسی نمود. در این دوره اغلب بانوان از پیراهن‌های بلند دارای آستین یا بدون آستین استفاده می‌نمودند که بسیار پرچین بود اما بر روی کمر از کمربندهای چرمی بهره می‌بردند. یقه این گونه لباس‌ها اغلب باز و تا پایین سینه کشیده می‌شد.

«مد لباس در ایران قدیم»

• مد لباس در ایران در زمان صفویه:

هنر در این دوره باعث پیشرفت نوع لباس افراد شد. استفاده از پارچه‌های رنگارنگ و گل‌دار به همراه زربافتی‌های زیبا باعث شد که لباس‌های دوران صفویه از اهمیت بالایی برخوردار گردد. در این دوران برای نشان دادن جلال و شکوه از پارچه‌های ابریشمی استفاده می‌گردید. لباس اغلب افراد کلاه کوچک، چارقد و شلوار پنبه‌دوزی شده یود.

• مد لباس در ایران در دوران زندیه:

در این دوران نوع طراحی‌های لباس ایرانیان به کل مسیر خود را تغییر داد و لباس‌ها کم‌کم کوتاه گردیدند. از سوی دیگر شلوارهای گشاد پیشین کم‌کم جای خود را به شلوارهای تنگ داده اما بر روی آن‌ها تزئینات بیشتر استفاده می‌کردند. در این زمان عموما بانوان از پیراهن‌هایی بهره می‌برند که کوتاه بوده و دارای جنس ابریشم بودند. استفاده از برش‌های زیبا در نوع طراحی‌های لباس، به پوشش آن زمان زیبایی خاصی می‌بخشید. بسیاری از آقایان نیز از شلوارهای تنگ در زیر پیراهن‌های کوتاه و پرچین استفاده می‌نمودند.

«مد لباس در ایران گذشته»

• مد لباس در ایران در زمان قاجار:

در این زمان انگلیس و روسیه با ایران تعاملات زیادی است لذا نوع پوشش این دو قوم بر روی یکدیگر بسیار تاثیر داشت. از لحاظ نوع پوشش، دوره قاجار بسیار شبیه به دوران زند بوده است. لذا پیراهن با دامن‌های پرچین که دارای تزئینات زیادی بودند بر روی شلوارهای تنگ مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در آن زمان از انواع کلاهک‌های زینتی برای زیبایی و تکمیل استایل بهره برده می‌شد. در دوران ناصرالدین شاه یک تغییر اساسی در نوع پوشش بانوان رخ داد و مجدد به حالت قبل بازگشت.

• مد لباس در ایران در زمان پهلوی:

در این دوران اجناس وارداتی بسیاری پا به ایران گذاشتند که بر روی طراحی لباس نیز تاثیر بسزایی داشتند. در این دوران استفاده از روبند و چادر که پیش از این با انقلاب مشروطه رواج یافته بود، کاهش پیدا کرد. در این دوران استفاده از جوراب های ساق بلند و کت‌های کوتاه اروپایی بسیار رواج یافت. اغلب بانوان برای دوخت لباس از پارچه‌هایی نظیر کرپ، ساتن، ژرژت و مواردی از این قبیل استفاده می‌نمودند. در این دوره نیز مردان خوش‌پوش نیز از لباس‌های رسمی همانند کت و شلوار استفاده می‌نمودند.

«مد لباس در ایران امروز»

بررسی فاکتورهای مهم مد در ایران امروز:

مد در ایران امروز کمی با معنای مد در جهان متفاوت است. در واقع پس از آن‌که نوع پوشش بانوان تغییر نمود و کل بدن به وسیله لباس‌های پوشیده، پوشانده شد، کاز طراحان لباس کمی دشوار گردید و مد در ایران امروز به طراحی مانتو خلاصه گردید. البته امروزه طراحی‌هایی را در زمینه پیراهن‌های مجلسی، پالتوها، شلوارها و .. مشاهده می‌نماییم اما گرایش اغلب جامعه به سمت طراحی مانتو صورت می‌گیرد.

با توجه به اینکه سنت و فرهنگ ایرانیان از قدیم دارای جایگاه خاصی بوده است لذا مد در ایران امروز نیز تحت تاثیر این عنصر قرار دارد. با این توضیح دور از ذهن نیز که بتوان بیان داشت، استفاده از لباس‌های تلفیقی که در آن از نقوش سنتی در کنار طرح‌های اسلیمی استفاده شده است، دارای طرفداران بسیاری باشد. امروزه از فاکتورهای سنتی در بسیاری از طراحی‌های استفاده شده است. به طور مثال بکارگیری خط نستعلیق بر روی طرح‌های شال یا کیف از جمله مواردی است که برای نشان دادن فرهنگ و اصالت ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر آنچه که باید در خصوص مد در ایران امروز بدانید:

در کشور ایران شاید از دید بسیاری از طراحان، مد و فشن جایگاه خاصی نداشته باشد اما زمانی که به این قضیه با دقت بیشتری نگاه شود، خلاف این موضوع دریافت می‌شود. مد در واقع یک نوع سبک زندگی است که می‌تواند فاکتورهای گوناگونی از نوع زندگی گرفته تا فرهنگ افراد را در خود داشته باشد. آنچه که در این بازار دارای اهمیت است، این مهم می‌باشد که مد نشان‌دهنده هویت انسانی فرد باشد.

در واقع مد در ایران امروز نشان‌دهنده جایگاه و نوع تعلق افراد است. یک طراح لباس باید در نظر داشته باشد که اگر قرار است در این عرصه موف ظاهر شود لازم است تا همواره به این مهم فکر نماید که با طراحی لباس‌های مختلف، قرار نیست تا انسان‌ها تغییر یابند بلکه افراد به کمک این لباس‌ها به دنبال آن می‌باشند که هویت خود را تعریف کنند لذا برندهای مد در ایران وظیفه سنگین‌تری بر شانه دارند زیرا هویت ایرانی دارای پیشینه بسیار پر باری است و فرهنگ ایران دارای قدمت چند هزار ساله است. لذا برای موفقیت در رشته طراحی لباس نیاز است تا افراد با آگاهی و مطالعات بیشتری داشته باشند.

«مروری بر مد لباس در ایران»

نتیجه‌گیری

مد در ایران امروز تا حد زیادی به سرمایه‌های داخلی نیز وابسته است لذا باید در نظر داشت که افراد هر اندازه بخواهند بر روی لباس سرمایه‌گذاری نمایند یا در واقع پول خرج نمایند، به همان اندازه کیفیت نیز دریافت می‌نمایند. اگر بین زندگی و پول به دست آمده تعادل خوبی برقرار شود لذا اشخاص می‌توانند تا بر اساس مد رایج جامعه قدم بردارند.

با توجه به پیشرفت دنیای تکنولوژی و فراگیری مد و فشن در جان، ایرانیان نیز از این قافله عقب نمانده‌اند و افراد و برندهایی در این بازار رقابت پیروز ظاهر شده اند که می‌توانند سلایق مختلف را پاسخگو باشند. لذا هر اندازه تنوع بیشتر باشد، روحیه تنوع طلبی افراد نیز بیشتر تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

هویت یک برند ماندگار می‌تواند مد در ایران امروز را با شناسه ملی کشور پیوند داده و موجب موفقیت آن گردد.

منابع: hamooleh ،visitghalat،pinterest